Roel Tiethof.
Doedelzakspeler,
Oldenzaal.
Geschiedenis.
Als je een beetje over het woord "doedelzak" nadenkt, dan zul je onvermijdelijk uitkomen bij Schotland, de highlands, kilt's of een schitterend militair uniform. Het is echter een vergissing om te geloven dat de doedelzak ook een Schotse uitvinding is.
De eerste doedelzak komt van oorsprong van de grieken. Zij bespeelden het samen met de Romeinen al ongeveer 1000 jaar voor Christus. In die tijd werd het instrument gemaakt van een dierenmaag (geit, schaap of koe).Tegenwoordig ondenkbaar. De doedelzak in zijn oorspronkelijke vorm (met een fluitje) werd vervolgens door de Romeinen over heel Europa verspreid.
Tijdens de Middeleeuwen, werd deze oude doedelzak in Europese landen verder ontwikkeld. Als voorbeeld, de Spaanse Gaita, de Duitse Hümmelchen of de Boheemse Bock. De doedelzak was populair bij veel minstrelen. Toch verdween hij weer aan het einde van de 17e Eeuw. De grote aandacht van de doedelzak vervaagde, behalve in de Schotse Hooglanden en Ierland. Daar bleef de doedelzak populair. Hij werd er zelfs verbeterd. Tot 1500 werd de doedelzak in zijn oorspronkelijke vorm, met slechts 1 drone (dit is een tenorpijp) en een dieren maag waar de lucht in kwam bespeeld. De tweede drone kwam er iets na 1500 bij. De doedelzak in zijn huidige vorm (met drie drones) werd aan het einde van de 16de eeuw geïntroduceerd.
Een voorlopig einde van de doedelzak beleefden de
Schotse Hooglanders na de Schots - Engelse oorlog in 1745-1746 Na de slag bij Culloden op 16 April 1746 werd begonnen met de systematische vernietiging van de Schotse cultuur en de onderdrukking van de Schotten. kilts, doedelzakmuziek en de Keltische taal, werd op straffe van de dood zelfs verboden. Dat veranderde een paar jaar later toen de Engelse Kroon tijdens de Revolutionaire oorlog dringend troepen nodig had. De kilt, de doedelzak en de Keltische taal werden opnieuw toegestaan en zijn sindsdien vaste items in de Schotse regimenten.
Op deze manier kwam de doedelzak in de 18e eeuw terug het in Britse leger. Het Britse Rijk zorgde vervolgens in de daar opvolgende jaren voor de wereldwijde distributie van de doedelzak in zijn huidige vorm. Tijdens oorlogen werd er altijd een Piper in gezet om de manschappen in het veld aan te moedigen. En Ja, tijdens gevechten sneufelde er helaas menig Piper.
Zelfs in 1944, tijdens de invasie van Normandië leiden Pipers Britse troepen. Die dagen zijn nu definitief voorbij, maar de piper in het Britse leger blijft een belangrijke rol spelen. De populariteit van het bespelen van de Bagpipe, heerst sindsdien. Nu zijn er over de gehele werld pipebands opgericht, die het bespelen van de pipe nog indrukwekkender maken, en zijn het dus niet meer alleen de schotten die de Pipe bespelen. Er zijn zelfs Twentenaren die de pipe bespelen.